Stowarzyszenie „Zamek Czocha” zaprasza wszystkich zainteresowanych historią II wojny światowej i zachowaniem pamięci o przeszłości tych ziem w sobotę 15 lutego 2025 roku  na rajd samochodowy do uczczenia pamięci więźniów KL Gross-Rosen filia Hartmannsdorf i ich marszu śmierci do obozu koncentracyjnego Buchenwald.

Rajd odbędzie się na trasie Miłoszów k. Leśnej – Zawidów – Sieniawka – Frydlant – Srbska – Leśna.  Należy zabrać z sobą dokument  tożsamości (przekraczamy granicę państwową) i pamiętać o indywidualnym ubezpieczeniu na czas trwania rajdu. Odwiedzimy miejsca związane z marszem więźniów, spotkamy się z regionalistami na trasie i wszędzie zapalimy znicze pamięci.

Szczegółowy program rajdu:

10.00 Miłoszów k. Leśnej  (zbiórka przy pomniku pamięci więźniów, odsłonięcie  tablicy informacyjnej, zapalenie zniczy,  start rajdu)
10.45 – 11.00 Zawidów  (cmentarz, zapalenie zniczy, zwiedzanie ruin obiektu HJ)
12.00 Sieniawka  (zapalenie zniczy przy pomniku, zwiedzanie kompleksu Zittwerke AG z przewodnikiem)
15.00 Frydlant – Srbska, Czechy (zapalenie zniczy na granicy)
16.00 Leśna (zapalenie zniczy przy sztolni, zakończenie i  podsumowanie rajdu)

Uwaga! Osoby, które mają zamiar przebyć całą trasę, a nie dysponują własnymi pojazdami, proszone są o rezerwację miejsc u organizatorów. Prosimy o zabranie zniczy, które zapalimy w Miłoszowie, Zawidowie, Sieniawce i Leśnej.

Na trasie odbędą się spotkania z regionalistami, którzy opowiedzą o miejscach związanych z marszem śmierci.  Zapewniamy materiały historyczne na trasie rajdu.

Marsz śmierci

W czasie II wojny światowej na terenie Powiatu Lubańskiego, w Miłoszowie koło Leśnej (przed wojną Hartmannsdorf w gminie Marklissa ) mieścił się od kwietnia 1944 r. do lutego 1945 r. obóz AL Hartmannsdorf – filia obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen. W obozie przebywali głównie więźniowie z Polski, ale także obywatele ZSRR, Niemcy, Czesi i Francuzi. Więźniowie pracowali m.in. przy budowie kompleksu sztolni, drążonych w skalistym wzgórzu w miejscowości Marklissa (dziś Leśna), oddalonej ok. 5 km od obozu. Prace te nigdy nie zostały ukończone. Więźniowie pracowali również w pobliskich zakładach, dostosowanych na potrzeby przemysłu zbrojeniowego III Rzeszy. W połowie lutego 1945 r., z związku ze zbliżającym się frontem, nastąpiła ewakuacja obozu. Z ponad 1000 więźniów, którzy wyszli z obozu Hartmannsdorf w marszu śmierci do obozu koncentracyjnego KL Buchenwald 12.03.1945 r. dotarło zaledwie 399. 19 marca 1945 z obozu Hartmannsdorf odjechał ciągnik z dwiema przyczepami, który wywiózł ostatnią grupę utrzymujących się przy życiu chorych więźniów. Całodzienna trasa wiodła przez Frydlant do obozu Zittwerke na przedmieściach Zittau (dziś Sieniawka). Po drodze zmarło 3 więźniów.

Więcej o tym [w:] J.Skowroński, D.: Arbeitslager Hartmannsdorf. Zapomniana filia KL Gross-Rosen, Warszawa 2024, wyd.IV uzupełnione

Kontakt z organizatorem:

Stowarzyszenie „Zamek Czocha”, tel. 693177007, 604927300, 517512344, loginfo@go2.pl

Patronat honorowy wydarzenia: Szymon Surmacz, Burmistrz Leśnej

Autor: Janusz Skowroński, komandor rajdu

                                                                                              Data publikacji 06.02.2025 r.