Pomnik „Żołnierzy Wyklętych” w Lubaniu. Czy będzie?
Dnia 29 stycznia 2013
Na dzisiejszej sesji Rady Miasta omawiany był projekt złożony przez Lubańskie Stowarzyszenie Mieszkańców Panaceum dotyczący postawienia pomnika „Żołnierzy Wyklętych”. Stowarzyszenie reprezentowała Ewa Gutek. Na wstępie objaśniła radnym cel jaki przyświecał pomysłodawcom oraz dlaczego wybrano park przy ulicy Żymierskiego w Lubaniu.
Od lat kombatanci Armii Krajowej składają wiązanki kwiatów pod Obeliskiem w centrum miasta. Za ich plecami znajduje się ulica Żymierskiego, który był oprawcą dla podziemnego ruchu niepodległościowego w skład, którego wchodzili Żołnierze AK. Jego podpis widnieje pod setką wyroków śmierci jakie wykonano na polskich żołnierzach. Pomnik w zamierzeniu miał stać tyłem do ulicy noszącej nazwę zbrodniarza.
Od wielu lat powraca temat zmiany nazwy, ale w ślad za tym rodzą się podziały. Najczęściej związane jest to z obawą o koszta. Prawda natomiast jest taka, że zmiana imienia może trwać nawet 10 lat, a w tym czasie może obowiązywać podwójne nazewnictwo.
Pomysł stowarzyszenia spodobał się radnym, ale kontrowersje wzbudziła lokalizacja. Podnoszono, że miejscem powinna być była siedziba Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Lubaniu na ulicy Dąbrowskiego (obecny Urząd Gminy). Były też inne propozycje, ale na zmianę lokalizacji w obecnym stanie nie wyraziła zgody przedstawicielka Panaceum. Argumentowała, że każde miejsce jest do przyjęcia, ale nie w sytuacji kiedy w centrum pozostaje Żymierski. Nie może być tak, że uhonorowanie Bohaterów następuje poza sercem Lubania, a zbrodniarz w nim pozostaje. Po dość długiej i nie pozbawionej emocji dyskusji padła propozycja od radnego Witolda Chojnacego, aby jednak doprowadzić do zmiany nazwy ulicy. Takie rozwiązanie mogłoby pozwolić na usytuowanie pomnika w innym miejscu.
Ewa Gutek przyznała, że gdyby zmieniono nazwę ulicy to nie byłoby oporu do postawienia pomnika gdzie indziej. Tak naprawdę miejsce wybrane zostało ze względu na to, aby pokazać mieszkańcom jak niechlubną nazwę nosi jedna z ważniejszych ulic w mieście.
Radni podjęli decyzję zdjęcia z porządku obrad decyzji dotyczącej postawienia pomnika do czasu wypracowania kompromisu. Ewa Gutek zapowiedziała, że stowarzyszenie będzie się sprawą nadal interesować, a 1 marca z udziałem IPN przeprowadzi „Apel Żołnierza Wyklętego przy ulicy Żymierskiego”. W tym dniu odbędą się też wykłady przedstawicieli IPN pokazujące sylwetki Bohaterów i zbrodniarza. W patriotycznej oprawie odbędzie się też koncert poświęcony Żołnierzom podziemia antykomunistycznego.
Ewa Gutek