Przedmiotem nadzwyczajnej sesji, która odbyła się 12.02 br., było podjęcie uchwał związanych z restrukturyzacją sieci szkolnej na terenie naszego powiatu. Radni podjęli decyzję o zamiarze likwidacji Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych we Włosieniu, Zespołu Szkół Specjalnych przy Szpitalu Uzdrowiskowym dla Dzieci w Świeradowie Zdroju oraz Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Smolniku. 10 radnych zagłosowało „za” likwidacją. 4 było przeciw. Debata związana z tym tematem trwała ponad miesiąc, a stanowiska były różne. Co jednak przemówiło „za” zmianami w powiatowej oświacie?

Jak na początku obrad zaznaczył starosta lubański Walery Czarnecki – przygotowane przez zarząd uchwały są efektem wielu czynników. Mowa tu między innymi o sytuacji, do której doszło w październiku ubiegłego roku, kiedy to uzyskana została informacja dotycząca wysokości subwencji oświatowej.

Mała subwencja oświatowa
Do tej pory wysokość subwencji oświatowej pozwalała na finansowanie placówek deficytowych m.in. szkoły we Włosieniu. Sytuacja zmieniła się radykalnie w chwili kiedy do Zarządu Powiatu Lubańskiego wpłynęła informacja o zmianie sposobu liczenia subwencji na domy wczasów dziecięcych.  – To właśnie ta subwencja pozwalała, w części niewykorzystywanej  na finansowanie niedoborów w innych segmentach oświaty naszego powiatu.  Przez zmianę współczynnika nasz samorząd utracił ponad 1 milion 200 tysięcy złotych. Niedobór tych środków spowodował podjęcie określonych kroków – podkreślił Walery Czarnecki. Drugim elementem niekorzystnym dla finansów lubańskiej oświaty jest konieczność likwidacji Zespołu Szkół Specjalnych przy Szpitalu Uzdrowiskowym dla Dzieci w Świeradowie Zdroju. Ta placówka generowała większą subwencję niż wynosiły koszty jej funkcjonowania. W związku z tym utraciliśmy w sumie 1,7 mln zł.  Pieniądze te umożliwiały utrzymywanie placówek nierentownych.

Ponadto z prezentacji przedstawionej na sesji wynikało, że subwencja przyznana na ten rok budżetowy pokrywa ledwie płace. Już teraz wiadomo, że na inne wydatki w tym budżecie będzie brakowało około 3 milionów złotych. A więc utrzymywanie takiej sieci jednostek oświatowych pogłębi tylko ten dramat finansowy i spowoduje negatywne skutki. Dlatego zarząd powiatu zdecydował się zaprezentować koncepcję restrukturyzacji oświaty.

Niż demograficzny
Druga kwestia, dotyczy niżu demograficznego – kontynuował starosta. Faktem jest, że z roku na rok maleje liczba dzieci w całym kraju. Liczby nie kłamią – w tej chwili w szkołach, których organem prowadzącym jest powiat lubański  uczy się blisko 1725 uczniów, w roku 2002 uczyło się ich aż 2200, w roku 2020 według naszych prognoz do naszych szkół będzie uczęszczać tylko 1100 uczniów. Prognozy demograficzne dla całej Polski są bardzo złe. Ilość urodzeń spadła o połowę, a wiadomo, że w następnych latach będzie gorzej.

Zobowiązania lubańskiego szpitala
Kolejnym powodem jest przejęcie przez powiat zobowiązań dotyczących służby zdrowia, zlikwidowanego szpitala. Te zobowiązania wymagają wygospodarowania z budżetu powiatu co roku prawie 4 mln złotych w przeciągu następnych 7 lat. Poziom zadłużenia po przejętym Sp ZOZ-ie na koniec ubiegłego roku wynosił 17 mln złotych. Lecz  te 4 miliony złotych, które obciążają budżet są środkami wolnymi, których nie możemy przeznaczyć na inne cele – a jedynie na obsługę zadłużenia.

Kataklizmy a budżet powiatu
Następny powód również finansowy i nie zależny od władz powiatu, to fakt, że na terenie naszej małej ojczyzny w przeciągu trzech lat przeżyliśmy trzy powodzie, w tym dwie bardzo gwałtowne. Tylko w 2010 roku, kwota strat w infrastrukturze gminnej jak i powiatowej wyniosła 70 milionów złotych. Jak pamiętamy w roku 2012 mieliśmy identyczną sytuację z gminą Olszyna i Lubaniem – gdzie kwota strat była porównywalna.

W 2011 roku, skala powodzi była mniejsza, natomiast straty również liczone w milionach. W ciągu ostatnich trzech lat powiat poniósł straty w infrastrukturze drogowej, i nie tylko – na poziomie 55 miliona złotych.

Możemy liczyć na budżet państwa, ale środki w wysokości 20% całości strat musimy wygospodarować we własnym budżecie. Wyniosą one około 10 milionów złotych. Czyniliśmy już to w poszczególnych budżetach, ale to co wydarzyło się w 2012 roku, kiedy nasz poziom zadłużenia wynosił ponad 20 mln złotych sprawiło, ze w najbliższych latach 5 mln złotych musimy na ten cel znaleźć– stwierdził w swoim wystąpieniu starosta.

A jednak decyzja o zamiarze likwidacji
Złożenie tych wszystkich negatywnych przyczyn spowodowało, że Zarząd podjął pracę nad tym, aby zrestrukturyzować wydatki finansowe w budżecie – również te związane z oświatą. W budżecie na rok 2013 nie ma możliwości na duże manewry. Dlatego koncepcja przygotowana przez Zarząd musi być jak najmniej dotkliwa dla wszystkich. Są to decyzje niełatwe, jeżeli jednak nie zdecydujemy się na określone kroki to niż demograficzny, coraz mniejsza subwencja spowoduje ,,za nas” określone skutki. Należy pamiętać, że od 1 stycznia 2014 roku wejdzie nowy wskaźnik zadłużenia i jeżeli nie będziemy potrafili skonstruować budżetu na rok 2014, spełniającego wymagania wskaźników zadłużenia, to ustali go za nas RIO i wtedy nie będziemy mieli żadnych możliwości do działania – skwitował starosta lubański Walery Czarnecki.

Porozumienie z Gminą Platerówka
W Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych we Włosieniu funkcjonuje również gimnazjum, prowadzone przez powiat na zasadzie porozumienia zawartego z gminą Platerówka. Subwencja oświatowa przyznana na ten rok to koszt 406 tysięcy złotych, na prowadzenie gimnazjum we Włosieniu. Rzeczywiste koszty funkcjonowania policzone za ostatni rok, to kwota prawie o 168 tysięcy złotych większa.

Gmina Platerówka dopiero 25 stycznia na sesji zagwarantowała środki w budżecie na pokrycie kosztów roku poprzedniego w kwocie 154 tysięcy złotych. Jednak nawet te środki nie w pełni pokryły koszty poniesione przez powiat lubański. Prowadzenie gimnazjum jest zadaniem własnym gminy i powiat nie może go finansować z własnych środków.

Co dalej z likwidowanymi placówkami?
Założenia zmian są tak przygotowane, aby po pierwsze zapewnić wszystkim uczniom możliwość kontynuacji nauki, po drugie tak aby zapewnić pracownikom możliwość dalszej pracy, a po trzecie aby racjonalnie zagospodarować mienie.

Tak, zatem uczniowie gimnazjum będą dalej uczyć się w Gimnazjum we Włosieniu, ponieważ ta placówka zostanie włączona w Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Lubaniu. Dla młodzieży nic się nie zmieni. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych z Włosienia będą mieli możliwość kontynuowania nauki w ZSP Nr 2 w Lubaniu, na dokładnie takich samych kierunkach, natomiast praktyki będą odbywać nadal na warsztatach we Włosieniu. Starosta Lubański zapewnił także, że przygotowywany jest pakiet osłon socjalnych dla młodzieży, dla której wzrośnie koszt dojazdów do szkoły.

Na miejscu likwidowanej szkoły we Włosieniu zostanie powołany Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy we Włosieniu, w którym zatrudnienie znajdą pedagodzy i pracownicy likwidowanej szkoły.

Dlaczego tego typu placówka?
Ponieważ istnieje zapotrzebowanie na tego typu działalność, a co najważniejsze działanie tych placówek jest niezależne od demografii. Powinno to pozwolić na długie bezproblemowe funkcjonowanie tego ośrodka. Starosta Lubański Walery Czarnecki uzyskał wstępną zgodę Dolnośląskiego Kuratora Oświaty we Wrocławiu na możliwość zatrudnienia nauczycieli uzyskujących kwalifikacje do pracowania w MOW. Jest to szczególnie ważne, ponieważ umożliwi pracę pracownikom po likwidacji szkoły.

Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii w Smolniku jest likwidowany z powodu braku miejsca do jego działania i braku naboru. W Zespole Placówek Resocjalizacyjnych w Smolniku funkcjonuje obecnie Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, w którym znajduje się 36 wychowanków. Warunki lokalowe nie pozwalają na umieszczenie większej ilości młodzieży. Zatem nie ma miejsca do funkcjonowania MOS-u. Likwidacja tego podmiotu nie wiąże się  z jakimikolwiek komplikacjami dla młodzieży i pracowników. Nikt tam nie straci miejsca pracy.

Zespół Szkół Specjalnych przy Szpitalu Uzdrowiskowym dla Dzieci w Świeradowie Zdroju jest likwidowany w związku z brakiem dzieci, ponieważ Uzdrowisko Świeradów wycofuje się od 2014 roku z kontraktacji leczenia uzdrowiskowego dzieci. Budynek, w którym prowadzone są zajęcia jest własnością uzdrowiska. Zarząd Powiatu Lubańskiego postanowił w tym roku utworzyć Placówkę Opiekuńczo-Wychowawczą dla dzieci w Świeradowie Zdroju. Placówka zapewni pracę osobom z likwidowanej placówki.

Podsumowując należy zauważyć, że wszystkie te działania są dobrze przygotowane i zakładają wszelkie możliwe działania mające na celu uchronienie uczniów i nauczycieli przed negatywnymi konsekwencjami likwidacji, stabilizując jednocześnie budżet powiatu.

SP